آئین کار تهیه پسته از مرحله برداشت محصول تا بسته‏بندی که بوسیله کمیسیون فنی خشکبار تهیه و تدوین شده و در کمیسیون نهائی خشکبار مورد تأیید قرار گرفته و در سی‏ودومین جلسه کمیته ملی صنایع غذائی و بسته‏بندی مورخ ۶۲/۷/۹ تصویب و به استناد ماده یک ( قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۴۹) به عنوان آئین کار رسمی ایران منتشر می‏گردد .

دانلود آئین کار رسمی: راهنمای کامل برداشت، فرآوری و بسته‌بندی پسته (استاندارد ملی ایران)

راهنمای کامل تولید پسته باکیفیت و صادراتی

پسته، این محصول ارزشمند و انرژی‌زا، از مراحل برداشت در باغ تا بسته‌بندی نهایی، نیاز به دقت و رعایت اصول مشخصی دارد تا کیفیت و سلامت آن تضمین شود. این آیین‌کار، راهنمای جامعی برای تولیدکنندگان و فرآوری‌کنندگان پسته است تا محصولی مرغوب و مطابق با استانداردهای داخلی و خارجی به بازار عرضه کنند.

 مراحل کلیدی آماده‌سازی پسته پس از برداشت

برداشت محصول

• زمان‌بندی دقیق: پسته باید زمانی برداشت شود که کاملاً رسیده و پوست سبز خارجی آن به راحتی از پوست میانی جدا می‌شود.
• جلوگیری از آلودگی: هنگام برداشت، از چادر یا پوشش مناسب زیر درختان استفاده کنید تا از تماس پسته با خاک و آلودگی‌های احتمالی جلوگیری شود.
• دقت در برداشت: از ضربه زدن به شاخه‌ها خودداری کنید تا به جوانه‌ها آسیبی وارد نشود. پسته باید به محض رسیدن از درخت چیده شود و روی درخت باقی نماند.

پوست‌گیری و جداسازی

• پوست‌گیری سریع: پسته باید در اسرع وقت به کارگاه منتقل و پوست‌گیری شود. استفاده از دستگاه‌های پوست‌گیری مکانیزه، این فرآیند را سریع‌تر و بهداشتی‌تر می‌کند.
• تخلیه پسماند: پوست‌ها و فاضلاب حاصل از پوست‌گیری باید بلافاصله از کارگاه خارج شوند تا از آلودگی‌های قارچی و میکروبی جلوگیری شود.
• جداسازی انواع پسته: پسته‌های خندان (دهان باز) باید از پسته‌های ناخندان (دهان بسته) جدا شوند. برای این کار می‌توان از روش‌های دستی یا دستگاه‌های اتوماتیک استفاده کرد. پسته‌های پوک نیز باید با استفاده از حوضچه‌های آب یا دستگاه‌های مخصوص از پسته‌های سنگین و مغزدار تفکیک شوند.

خشک کردن محصول

• حذف رطوبت: پسته باید بلافاصله پس از پوست‌گیری، خشک شود.
• خشک کردن در آفتاب: در این روش، پسته به صورت یک لایه نازک روی سطوح تمیز و سیمانی پهن می‌شود و هر چند وقت یک‌بار زیر و رو می‌گردد تا به صورت یکنواخت خشک شود.
• استفاده از گرمخانه: استفاده از تونل‌های هوای گرم، روشی سریع‌تر و بهداشتی‌تر است که از آلودگی محصول به خاک و سایر مواد خارجی جلوگیری می‌کند.

 فرآیندهای نهایی: بسته‌بندی و نگهداری

درجه‌بندی و سورتینگ

• تفکیک بر اساس اندازه: پسته‌های ریز و درشت، و ارقام مختلف هر کدام باید به صورت جداگانه با استفاده از غربال‌های دستی یا اتوماتیک تفکیک شوند.
• جداسازی ضایعات: هرگونه مواد خارجی مانند خاک، سنگ، برگ و همچنین پسته‌های آسیب‌دیده یا آفت‌زده باید از محصول نهایی جدا شوند.

بسته‌بندی و ضدعفونی

• بسته‌بندی مناسب: پسته آماده، باید در ظروف مناسب (مانند گونی یا پلی‌اتیلن) و در وزن‌های مختلف بسته‌بندی شود. بسته‌بندی وکیوم شده، احتمال آلودگی را کاهش می‌دهد.
• ضدعفونی: پسته‌های خام بسته‌بندی شده باید ضدعفونی شوند. پسته‌های بوداده نیازی به این مرحله ندارند.

نگهداری در انبار

• شرایط بهینه انبار: انبار باید همواره خشک، خنک، تمیز و غیرقابل نفوذ به حشرات و آفات انباری باشد.
• تمیزکاری انبار: انبار باید حداقل دو هفته قبل از ورود محصول جدید، کاملاً تمیز، مرمت و ضدعفونی شود.

نکته حیاتی: پیشگیری از آلودگی به سم آفلاتوکسین

برای جلوگیری از آلوده شدن پسته به قارچ آسپرژیلوس فلاوس که تولیدکننده سم آفلاتوکسین است، رعایت نکات زیر ضروری است:

• برداشت سریع: پسته را به محض رسیدن برداشت کنید.
• پوست‌گیری روزانه: پسته برداشت شده در طول روز، باید در همان روز پوست‌گیری و خشک شود.
• مبارزه با آفات: با آفات پسته، به ویژه پروانه میوه‌خوار، به موقع مبارزه کنید.
• عدم استفاده از پوسته به عنوان کود: از انتقال پوسته‌های سبز پسته به مزرعه و استفاده از آنها به عنوان کود خودداری کنید، چرا که این پسماندها می‌توانند منبع رشد قارچ باشند.

مطالعه بیشتر