خودروسازی و علوم مرتبط به آن از زمان اختراع اولین خودرو تاکنون پیشرفت های زیادی را به خود دیده است. این پیشرفت ها کاملاً محسوس هستند و تنها کافی است به مرور خودروها در طول تاریخ بپردازید. اما یکی از مواردی که هنوز مراحل پیشرفت را به طور کامل طی نکرده است موتورهای احتراقی هستند که با سوخت های فسیلی کار می کنند و انرژی شیمیایی را به انرژی مکانیکی تبدیل می کنند.

در موتورهای احتراقی حدود ۷۰ درصد انرژی به حرارت تبدیل می شود و اینجاست که نقش سیستم خنک کننده خودروها بیش از هر زمانی ملموس است. برای درک اهمیت سیستم خنک کننده خودرو باید بدانید که این سیستم در یک خودروی در حال حرکت در بزرگراه دمای کافی برای گرم کردن دو خانه متوسط را از بین می برد. بنابراین وظیفه اصلی سیستم خنک کننده پیشگیری از گرم شدن بیش از حد موتور خودرو از طریق منتقل کردن این گرما به هوای اطراف است. البته این سیستم وظایف مهم دیگری نیز دارد.

موتور خودرو در دمای مناسب بهتر کار می کند و زمانی که موتور سرد است اجزای آن زودتر فرسوده شده، بهینه کار نمی کند و آلودگی بیشتری تولید می کند. بنابراین دیگر وظیف سیستم خنک کننده خودرو این است که اجازه دهد موتور هر چه سریعتر گرم شود و البته در دمای ثابتی نیز کار کند.

حال که با اهمیت سیستم خنک کننده خودرو آشنا شدیم باید بدانیم که این سیستم از اجزای مختلفی تشکیل شده است؛ یکی از این اجزا واتر پمپ یا همان پمپ آب است. این قطعه را باید یکی از مهمترین قطعات خودرو دانست و همانطور که از نام آن مشخص است وظیفه اصلی آن به جریان در آوردن مداوم آب و مایع ضد یخ و ضد جوش در داخل موتور برای تنظیم دمای آن است.

حرارت ناشی از احتراق و سوختن بنزین در موتور به دمایی تا حدود ۲۵۰۰ درجه سانتیگراد می رسد و گردش سیال باید دما را در حدود ۹۰ تا ۹۵ درجه سانتیگراد نگه دارد تا موتور خودرو به صورت بهینه کار کند. واتر پمپ با روشن شدن خودرو شروع به کار می کند و با گردش مایع در درون سر سیلندر و بدنه موتور وظیفه خنک سازی آن را ایفا می کند. این مایع پس از گردش و خنک کردن موتور دوباره به رادیاتور باز می گردد تا به وسیله گردش هوا و فن های موجود دوباره خنک شود. این گردش مایع به صورت مداوم در اطراف موتور جریان دارد تا دمای موتور در حد نرمال باقی بماند.

معمولاً تسمه تایم، واتر پمپ را به طور مستقیم می چرخاند و یا تسمه کمکی که به پولی سر واتر پمپ متصل است پروانه درون آن را به چرخش در می آورد. در نتیجه فعالیت واتر پمپ با فعالیت موتور وسیله نقلیه در ارتباط است.

نشانه های خرابی واتر پمپ خودرو چیست؟

واتر پمپ یک پمپ پر‌قدرت است که به صورت مداوم در حال کار است و آب را با سرعت بالایی درون موتور به جریان در می آورد. واتر پمپ ها معمولاً از دو قسمت دچار مشکل می شوند؛ یکی از قسمت آب بندی که شامل فیبر و فنر می شود و دیگری از بخش پره های داخلی آنکه وظیفه پخش کردن مایع خنک کننده را بر عهده دارند.

از آنجایی که آب در درون واتر پمپ در جریان است بنابراین آب بندی آن اهمیت زیادی دارد چرا که در صورت خرابی آب به پشت قطعه نفوذ کرده و باعث خرابی بلبرینگ و در نهایت منجر به قفل شدن واتر پمپ خواهد شد. برای همین در پشت این قسمت یک سوراخ قرار می‌دهند تا با خرابی فیبر و فنر و در نتیجه عبور آب از آن به سمت بلبرینگ، آب از این سوراخ بیرون بریزد و راننده را از خرابی آن مطلع کند.

یکی دیگر از خرابی های واتر پمپ اکسید شدن پره های داخل آن است. از آنجایی که واتر پمپ دائماً در تماس با آب قرار دارد به مرور زمان دچار فرسودگی می‌شود. این اتفاق نیز در طولانی مدت باعث کاهش دبی آب در واتر پمپ، چرخش آب کمتر و در نتیجه گرم شدن موتور می شود. استفاده مداوم از ضد یخ که نقش ضد‌خورندگی نیز دارد، از پوسیدگی و سوراخ شدن پره‌های واتر پمپ جلوگیری خواهد کرد.

بنابراین زمانی که دمای موتور به شدت بالا می رود و فن خنک کننده خودرو نیز دائماً مشغول کار است اما آمپر دمای ماشین پایین نمی آید باید به سرعت واتر پمپ خودرو را مورد بررسی قرار داد. به علاوه اینکه یکی از شایع ترین علائم خرابی این قطعه مهم نشتی آب و وجود قطرات مایع در اطراف آن است.

همچنین وجود صدای اضافی یا صدایی شبیه به ساییدگی نیز می توان نشانه ای برای پایان عمر واتر پمپ خودرو باشد. در ضمن همواره توجه داشته باشید که روشن شدن چراغ هشدار دهنده دمای موتور روی صفحه کیلومتر شمار نیز هشداری است که بررسی وضعیت واتر پمپ را به شما یادآوری می کند.