در نظرسنجی هزاره درباره مسئولیت اجتماعی شرکتها که در سپتامبر سال ۱۹۹۹ انجام شد، آمده است، «از هر سه شهروند، دو نفر مایلند شرکتها از نقش تاریخی شان که کسب سود، پرداخت مالیات، استخدام کارکنان و تبعیت از تمام قوانین است فراتر روند. یعنی میل دارند شرکتها در تحقق هدفهای اجتماعی گسترده تر نقش بسزایی داشته باشند».

 سایه روشنهایی از مسئولیت پذیری : مسئولیت اجتماعی شرکتها

دانلود مقاله سایه روشنهایی از مسئولیت پذیری : مسئولیت اجتماعی شرکتها CSR ، که به ارائه روشهایی می پردازد که سازمانها در فضاهای کسب و کار خود به آن عمل کنند و پاسخگوی توقعات جامعه، انتظارات تجاری، قانونی و اخلاقی اجتماعی آنان باشد

 سایه روشنهایی از مسئولیت پذیری : مسئولیت اجتماعی شرکتها

اشاره
در نظرسنجی هزاره درباره مسئولیت اجتماعی شرکتها که در سپتامبر سال ۱۹۹۹ انجام شد، آمده است، «از هر سه شهروند، دو نفر مایلند شرکتها از نقش تاریخی شان که کسب سود، پرداخت مالیات، استخدام کارکنان و تبعیت از تمام قوانین است فراتر روند. یعنی میل دارند شرکتها در تحقق هدفهای اجتماعی گسترده تر نقش بسزایی داشته باشند».

هر وجهـی از کسب و کار دارای یک بعـــد اجتماعی است. مسئولیت اجتماعی شرکتها (CORPORATE SOCIALL RESPONSIBILITY)(CSR ) یعنـی رویــــــه هـای باز و شفاف کسب و کار، یعنی روشهایی که مبتنی بر ارزشهای اخلاقی و احترام به کارکنان، جامعه و محیط زیست می باشد. مسئولیت اجتماعی شرکتها به این منظور برنامه ریزی می شود که برای جامعه به طورکلی و برای سهامداران حامل ارزش پایدار باشد. حوزه مربوط به روش یا رویه کسب و کار دربرگیرنده یکی از پویاترین و چالش پذیرترین موضوعهایی است که امروز رهبران شرکتها با آن روبرو هستند. برای مدیران امروز دیگر کافی نیست که وظایفی چون برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل را انجام دهند و خود را اثربخش بنامند بلکه پاسخگویی به نیازهای جامعه و خواست شهروندان و مشتریان داخلی و خارجی سازمانهایشان از زمره وظایف بااهمیت تـــــر آنان محسوب می شود. می توان گفت همانگونه که مدیران نحوه انجام وظایف سنتی را می آموزند، باید از چگونگی انجام چنین وظایف جدید نیز آگاه شوند زیرا شرایط امروز جهان و فضاهای جدید کسب و کار ایجاب می کند تا رهبران و مدیران سازمانها و شرکتهای بزرگ که در بازارهای جهانـــــی یا بازارهای درحال جهانی شدن نقش فعال و موثر دارند، تمام تلاش خود را متوجه ایجاد ارزش برای تمامی ذینفعان خود کنند و نوعی تعادل میان بخشهای اجتماعــــی، اقتصادی و زیست محیطی کسب و کارشان ایجاد نمایند.

به طورکلی می توان گفت مسئولیت اجتماعی شــــرکتها (CSR) به ارائه روشهایی می پردازد که سازمانها در فضاهای کسب و کار خود به آن عمل کنند و پاسخگوی توقعات جامعه، انتظارات تجاری، قانونی و اخلاقی اجتماعی آنان باشد. چرا که سازمانها مسئولیتهای بزرگـی در زمینه اجتماعی، اقتصادی و محیطی در قبال کارکنـــان، سهامداران، مشتریان، دولت، تامیـن کنندگان و تمامی ذینفعان خود برعهده دارند.

آنچه که می تواند یک اعتماد و اطمینان دوجانبه را فراهم سازد و شرکتها و سازمانها را به انباشت سرمایه و سوددهی هدایت کند، وجود فضایی پر از اعتماد در تجارت و اقتصاد است و این قدم اول است برای پاسخگویی و حساب پـس دهی شرکتها در قبال عملکرد خویش، قدمی که اگرچه لازم است ولی برای مسئول بودن در قبال کلیه ذینفعان ازجمله پیمانکاران، شرکای تجاری، انجمنها و نهادهای مدنی، سازمانهای دولتی و درنهایت کل جامعه کافی نیست. چرا که شرکتها برای بقا و پایداریشان بایستی سوددهی و افزایش سرمایه را در فضای رقابتی باز همراه با عملکردی سالم تحقق بخشند.

درنهایت پایبندی و عمل به مسئولیتهای اجتماعی نیازمند تمرین است و در این تمرین باید که دل را بپردازیم و با ناب ترین ویژگیهای انسانی درهم آمیزیم. باید که ارزشها را در درون باورهای کهنه و رایج اسیر نکنیم و در فضای تنگ و تاریک کج فهمی ها عبوسش نسازیم. مسئولیتهای اجتماعی شرکتها و ارزشهای محوری آنها را فلسفه ای نو، دلی نو، هوایی نو و فضایی نو باید. پایبندی به مسئولیتهای اجتماعی شرکتها و ارزشهای محوری، غفلتی آگاهانه از خویشتن را می طلبد، غفلتی فراجسته و اندیشیده.

عوامل افزایش یا کاهش مسئولیت پذیری شرکتهــا، چگونگی پایش و اندازه گیری مسئولیت پذیری، نقش مدیران در گسترش مسئولیتهای شرکتها و دلایل روانشناختی مسئولیت پذیری یا عدم مسئولیت پذیری بسیاری از شرکتها درجهت احترام به ارزشهای واقعی جامعه، مشتریان خود، مسایل زیست محیطی و استانداردها، از موضوعات و اهداف مهم این گزارش می باشد که با افراد مصاحبه شونده درمیان گذاشته شده است.

کارشناسانی که دعوت تدبیر را برای انجام مصاحبه پذیرفتند و نظریاتشان را درباره موضوع بسیار بااهمیت مسئولیت پذیری شرکتها در جامعه مطرح کردند، عبارتند از:

– آقای دکتر یوسف حجت، معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست.
– آقای دکتر محمود ساعتچی، استاد گروه مدیریت دولتی، دانشگاه علامه طباطبایی.
– آقای مهندس محسن خلیلی، رئیس هیات مدیره کنفدراسیون صنایع ایران.
– آقای مهندس حسین ساسانی، مدیر طرحهای استراتژیک شرکت صنعتی بوتان.
– آقای مهندس محمدرضا بهزادیان، رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران و نایب رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران.

رویکردی متعالی به کسب و کار

مسئولیت اجتماعی سازمان، فراتر رفتن از چارچوب حداقل الزامات قانونی است که سازمان در آن فعالیت دارد. این تعریف، پاسخ نخستین پرسش ما از آقای مهندس خلیلی بود. از ایشان خواستیم تا تعاریفی از مسئولیت و مسئولیت پذیری ارائه دهند. وی در ادامه گفت: براســـــاس این تعریف شرکتها از نقش تاریخی شان که کسب سود، پرداخت مالیات، استخدام کارکنان و تبعیت از قوانین است فراتر می روند و در تحقق هدفهای اجتمــاعی گسترده تر نقش بسزایی خواهند داشت.

درواقع مسئولیت اجتماعی شرکتها رویکردی متعالی به کسب و کار است که تاثیر اجتماعی یک سازمان بر جامعه چه داخلی و چه خارجی را مدنظر قرار می دهد و هدف اصلی آن گردهم آوردن تمامی بخشها اعم از دولتی، خصوصی و داوطلبان جهت همکاری با یکدیگر است تا از یک سو موجب همسویی منافع اقتصادی با محیط زیست و ازسوی دیگر سبب توفیق، رشد و پایداری کسب و کار گردد. البته باید توجه داشت که وابستگی کسب و کار به مسئولیت اجتماعی متناسب با نوع کار و اندازه واحد اقتصادی است، لیکن به لحاظ منافع و ارزشی که مسئولیت پذیری اجتماعی برای هر کسب وکار سازمـان ایجاد می کند، بهره گیری از آن را در اندازه های مختلف واحد اقتصادی ضروری می سازد. بنابراین مسئولیت اجتماعی شرکتها مختص به کسب و کارهای بزرگ و سودآورتر شدن آنها نیست بلکه رفتار سازمـــانی تمامی شرکتها و سازمانها را دربرمی گیرد. در این راستا هر چه شرکتهای بزرگ نسبت به اصول اخلاقی و زیست محیطی خود حساس تر و آگاه تر شوند. شرکتهای کوچک نیز در مراوده و تبعیت از آنها مصرتر خواهند شد که از این طریق موجبات جلب اعتماد مشتریان و جامعه را فراهم سازند.

این پرسش را نیز از آقای مهندس بهزادیان پرسیدیم. وی درباره مسئولیت پذیری شرکتها و سازمانها چنین گفت: مسئولیت اجتماعی امروزه مفهومی وسیعتر از فعالیتهای گذشته دارد. به طور اعم به مجموعه فعالیتهایی اطلاق می گردد که صاحبان سرمایه و بنگاههای اقتصادی به صورت داوطلبانه به عنوان یک عضو موثر و مفید در جامعه انجام می دهند.

مسئولیت اجتماعی در مفهـــوم نوین را می توان به اشکال زیر تعریف کرد:
– برنامه و ابزاری است برای گفتمان… بخش اقتصاد، سیاست و جامعه با هدف ایجاد ارتقای اعتماد عمومی به سرمایه گذاران و بنگاههای اقتصادی آنان.
– مسئولیت اجتماعی روشی است در مدیریت اقتصادی برای توانمندکردن بنگاه و ایجاد رشد و توسعه پایدار در سه بعد اقتصاد، محیط زیست و اجتماع.
– مسئولیت اجتماعی ایجاد فرصت برای بنگاههای اقتصادی است که مطالبی که برای آنها از درجه اهمیت زیادی برخوردار است را در جامعه مطرح کنند.
– مسئولیت اجتماعی باعث ایجاد باور در بنگاهها می شود که خود را عضوی مسئول در جامعه بدانند.
– مسئولیت اجتماعی جا انداختن این مبحث در اقتصاد سیاسی برای ایجاد یک بازار جهانی است.
– مسئولیت اجتماعی به مفهوم ارتباطی پویا و پایدار بین بخشهای اقتصادی و سیاسی جامعه می باشد.
امروز بنگاههای اقتصادی و صاحبان سرمایه و سهام هرچه بیشتر به اهمیت مسئولیت اجتماعی خود پی برده اند. اما باید درنظر داشت این امر به مفهوم این نیست که مسئولیتهای نهادهای مدنی، تشکلها، سیاستمداران و دولت باید به بنگاههای اقتصادی منتقل شود. بلکه سازمانهای جهانی، سه قوه، نهادهای مدنی و نظارت مردمی، همه و همه باید درجهت ارتقای مردم سالاری با رعایت حقوق انسانی، برای توسعه و رشد استانداردهای زندگی و رفاه عمومی، کوشا باشند.

کاهش مسئولیتها در قبال نیاز جامعه

تدبیر: آقــای خلیلی لطفاً دلایل کاهش مسئولیت پذیری شرکتها را در قبـــــال مصرف کنندگان، دولت، سهامداران شرکت و خواست کارکنان برشمارید.

در یک بررسی کلی می توان گفت که عواملی نظیر – بزرگ بودن ابعاد و اندازه دولت و تبعیت از قوانین و مقررات ناکارا در دستیابی به اهداف زیست محیطی و اجتماعی و همچنین عدم امکان جایگزینی روشهای نوین غیراجباری با قوانین و مقررات دست و پاگیر – افشانشدن اطلاعات و عدم شفاف سازی شرکتها در راستای تامین منافع مشتریان، کارکنان، اجتماعات، سرمایه گذاران و فعالان سازمانی – حاکمیت نداشتن مشتری در بازار و بی تاثیربودن تصمیمات آنها در رفتار شرکتها – درنظر نگرفتن ملاحظات زیست محیطی و مسئولیت پذیری اجتمـــاعی در ارزیابی سرمایه گذاران – رقابتی نبودن شرایط بازار و عدم انجام اقداماتی توسط شرکتها برای مسئولیت پذیری شرکا و سهامداران – در کاهش مسئولیت پذیری اجتماعی سازمانها و شرکتهای ایرانی موثر بوده اند که به رسم نمونه برخی راهکارهایی که می تواند در تحقق و تقویت مسئولیت اجتماعی شرکتها منشا اثر باشد به شرح زیر بیان می گردد:

– تدوین بیانیه اصول اخلاقی و دستورالعملها.
– برقراری سیستم هایی برای شفافیت و تعهد سهامداران.
– تدارک شیوه های بسیج کارکنان یا پشتیبانی از آنان در اقدامات ابتکاری مربوط به جامعه.
– تعریف و اندازه گیری معیارهای اصلی که ازطــریق این معیارها عملکرد اجتماعی و زیست محیطی اندازه گیری و گزارش می شود.
– برقراری خط مشی و سیستم نظارت برای زنجیره عرضه مفاهیم مسئولیت اجتماعی شرکتها.
– گسترش فعالیتهای ارتباطی اعم از داخلی و یا خارجی که نسبت به فعالیتهـــــــای مسئولیت پذیری اجتماعی ایجاد آگاهــــی می کند.
آقای بهزادیان نیز درباره علل کاهش مسئولیتهای شرکتها درقبال نیاز جامعه، چنین گفت: در سالهای اولیه قرن بیست و یکم ما شاهد حوادث، نوسانات شدید سیاسی و اقتصادی در عرصه جهان و ایران بوده ایم. نوسانات شدید در بورسهای جهانی و نیز ادامه وضعیت رکود اقتصادی باعث افزایش تشویش اذهان عمومی و رشد بیشتر پدیده بیکاری در جوامع شده است که جامعه ما را نیز نگران کرده است.

وضعیت اقتصادی باعث آن شده است که انتقادات شدیدی به سیستم اقتصادی مبتنی بر بازار و شرکتهای چندملیتی شود. اذهان عمومی، بنگــــاههای اقتصادی و سرمایه داران را آن گونه درنظر می گیرند که برای سود بیشتر به ضرر مصرف کننده و جامعه عمــل می کنند. امروز مردم به طور فزاینده از بنگاههای اقتصادی و سرمایه گذاران آنها انتظار دارند تا درمورد موضوعاتی مانند محیط زیست و شرایط بهبود اجتماعی فعال تر باشند. اکنون نه فقط تشکلها و نهادهای مدنی و همچنین سازمانهای بین المللی از بنگاههای اقتصادی انتظار پذیرش مسئولیت اجتماعی بیشتر را دارند بلکه قسمت عظیمی از مردم نیز در این امر متوقع شده اند و خواستار تصویب قوانین و تشدید کنترل بنگاههای اقتصادی هستند.

مردم خواستار شفاف سازی فعالیت بنگاههای اقتصادی شده اند. سلب اعتماد عمومی به سرمایه گذاران و بنگاههای اقتصادی می تواند نتایج منفی برای رشد و توسعه پایدار جامعه به بار آورد و باعث بحران سیستم اقتصادی شود.

مسئولیت اجتماعی شرکتها (CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY) که به اختصار CSR نامیده می شود موضوع داغ در سالهای اخیر در سطح جهان بوده است تا آنجا که سازمانهای جهانی جامعه اروپایی بویژه سازمان ملل در این زمینه فعالانه فعالیت کرده اند.
تدبیر: لطفاً راهکارهایی را که موجب تقویت مسئولیتهای اجتماعی شرکتها می شوند، برشمارید. آقای بهزادیان: به اعتقاد من راهکارها در این باره می تواند به قرار زیر باشد:
یاری رساندن علمی و اجرایی، کاربردی برای تطبیق مدل CSR در بخش اقتصادی ایران و هموارکردن راه توسعه و پیشرفت آن.
اطلاع رسانی و انتشار و آموزش CSR.
گفتمان و رایزنی دربخش سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و رسانه ها.
ایجاد یک تصویر روشن و شفاف از مفهوم CSR.
برپـــــایی کارگاههای آموزشی، اجرای دوره های مشابه و یاری رساندن در اجرا و ممیزی بنگاههای اقتصادی در زمینه CSR.
نهادینه شدن امر CSR در ایران به دلیل شرایط ویژه و جلب اعتماد عمومی به سرمایه گذاران داخلی و خارجی و همچنین نظارت و تعمیم این احساس مسئولیت در نزد سرمایه گذاران و بنگاههای اقتصادی که این می تواند باعث صلح پایدار اجتماعی و نوعی بیمه و مصونیت بنگاههای اقتصادی در جامعه ایران گردد، چرا که اعتماد عمومی به بنگاههای اقتصادی، نهادهای مردمی و دولتی بزرگترین سرمایه است و اگر این اعتماد به هدر رود جبران آن بسیار مشکل خواهدبود.

تدبیر: آقای بهزادیان، به نظر شما برای افزایش توان رقابت شرکتهای ایرانی با همتاهای خارجی شان در زمینه مسئولیتهای اجتماعی، چه مشترکاتی باید میان آنها ایجاد شود؟
از نکات مهمی که موجب افزایش توان رقابت شرکتهای ایرانی با همتاهای خارجی می شود، تقویت روند مسئولیتهای اجتماعـــــی آنها می باشد که توجه به نکات زیر در این باره بسیار ضروری است: مسئولیت اجتماعی باید داوطلبانه باشد و هر بنگــــاه اقتصادی در جهت دهی آن کوشا باشد ازطرفی خود باید مدیریت آن را به عهده بگیرد و از کنترل خارجی و بیرونی بنگاه اجتناب نماید.

برای موفقیت در برنامه مسئولیت اجتماعی، طرح مذکور باید از درون بنگاهها شکل بگیرد و به بیرون ارائه گردد. از طرفی همه بنگاهها باید براساس توانائیها و شرایط ویژه خود اقدام به برنامه ریزی در زمینه مسئولیت اجتماعی نمایند.

مسئولیت اجتماعی باید به عنوان ابزاری قوی درجهت توانمندکردن، رقابتی بنگاههای اقتصادی مدنظر قرار گیرد و از این طریق رابطه برنده – برنده بین کارکنان – مشتریان – جامعه و دیگر ذینفعان برقرار گردد.

مسئولیت پذیری باید به عنوان برنامه ای برای توسعه و رشد پایدار در زمینه اقتصادی و محیط زیست و نیز ابزاری برای مبارزه با فساد در اشکال مختلف آن در جامعه درنظر گرفته شود.

مسئولیت اجتماعی فرامرزی است و شامل فعالیتهـــا در سازمان ملل، سازمان جهانی کار می شود و باید ازطریق نهادهای مدنی و انجمنها در سراسر جهان توسعه یابد.
تدبیر: در ادامه این گزارش، توجه شما را به نظر آقای خلیلی درباره مشتریان و مسئولیتهایی که درمورد آنها و کل جامعه باید رعایت شود، جلب می نماییم. وی معتقد است: زمینه های اصلی این مسئولیت مربــوط به حفاظت از محیط زیست و رفاه کارکنان است که به طورکلی شامل اجتماع مدنی و جامعه درحال و آینده می شود. امروز شرکتها قادر نخواهندبود منحصراً درقالب شخصیتهای اقتصادی جدا از کل جامعه حرکت نمایند بلکه ملاحظه ریسکهــای زیست محیطی برای مدیریت کنش مند امری حیاتی است و در بازارهای صنعتی برای جلب مشتری موثر است. بنابراین تلاش هرچه بیشتر برای رسیدن به توسعه پایدار در صدر مسئولیت اجتماعی سازمانها و شرکتها قرار دارد. آموزش و توسعه رهبری از دیگر مسئولیتهای اجتماعی شرکتها و سازمانها است. چالش مربوط به آموزش همگانی و برخوردار از کیفیت یکی از مهمترین مسائلی است که جهان امروز با آن روبرو است. آموزش، کلید دستیابی به توسعه پایدار، گسترش فرصتها و پیشبرد برابری و رفاه در تمام جوامع است. سرنوشت جوامع در عصر دانایی به آموزش مرتبط است که کسب و کار می تواند نقش خطیری در بخش آموزش ایفا کند. از دیگر مسئولیتهای اجتماعی سازمانها و شرکتها پیشبرد امر بهداشت در جامعه است. به طوری که در کشورهای صنعتی کارگاه به عنوان محیطی برای پیشبرد امر بهداشت پذیرفته شده است.

تدبیر: آقای خلیلی، چگونه مـــی توان مسئولیت پذیری شرکتها را اندازه گیری کرد و نقش مدیران ارشد شرکتها در گسترش مسئولیتهایشان چیست؟
اندازه گیری مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتها را می توان در سه زمینه منافع سهامداران و کارکنان، منافع جامعه و مردم و ملاحظات زیست محیطی انجام داد. در زمینه منافع سهامداران و کارکنان، ارتقای عملکرد مالی، کاهش هزینه های عملیاتی، اعتلای نام و نشان شرکت، افزایش فروش و اعتماد مشتری، بهره وری بیشتر و کیفیت بالاتر، کاهش نیاز به وضع مقررات نوین، دسترسی به سرمایه، ارتقای ایمنی محصولات و کاهش نیاز به تضمین های جدید ملاک عمل قرار می گیرند. در بعد منافع جامعه و مردم نیز مشارکت در امور عام المنفعه، ارائه طرحهای داوطلبانه کارکنان، مشارکت همگان در تحصیلات عمومی، اشتغــــــال و برنامه های کمک به بی خانمان ها، و ایمنی و کیفیت محصول مدنظر قرار می گیرند. در زمینه ملاحظات زیست محیطی، بازیافت هرچه بیشتر مواد، کارکرد و دوام بیشتر محصولات، استفـاده بیشتر از منابع تجدید شدنی و به کـارگیری ابزارهای مدیریت زیسـت محیطی در طرحهای کسب و کار شامل ارزیابی چرخه حیات و هزینه ها و استانداردهای مدیریت زیست محیطی به عنوان شاخصهای مسئولیت پذیری شرکتها مورداستفاده قرار می گیرند. در این راستا مدیران ارشد شرکتها با مشارکت در کنفرانسها و سمینارهای مربوط به مسئولیت اجتماعی شرکتها و نیز ازطریق مذاکره و رسیدن به نتایج مشترک با دیگر ارکان جامعه مدنی مثل سازمانهای غیردولتی، سازمان ملل و دولتهای محلی و منطقه ای می توانند نقش مهمی را در اجرای استراتژی های مسئولیت اجتماعی سازمانها ایفا نمایند.

قواعد جدید کسب و کار

این یک عادت انسانی است وقتی که به تاریکی قدم می گذارد، چرا غی می طلبد. پس پذیرش و عمل به مسئولیتهای اجتماعی و ارزشهای محوری، آن چراغی است که بستر ســـــرآمدی شرکتها و توسعه ملی را فراهم می سازد.

این مطلب را آقای مهندس ساسانی که در این مصاحبه شرکت داشتند در آغاز سخنان خود مطرح کردند. وی با بیانی کلی، قواعد و رویکردهای جدید کسب و کار را با توجه به مقوله مسئولیتهای اجتماعی شرکتها مطرح و نگاه پیشین و دیدگاه آینده نگر را در این امر بیان کردند و افزودند، وقتی یک رویکرد یا مفهومی درمیـــان کشورهای پیشرفته مطرح می شود و تصمیم می گیرند تا آن رویکرد و مفهوم به کار برده شود دو مرحله کلی را مدنظر می گیرند:

در مرحله اول: رویکرد یا مفهوم جدید بدون آنکه به عمق آن وارد شوند مطرح می شود و کلیه مـــــــوضوعات مرتبط با آن را مطرح می سازنـــد. در این مرحله جزئیات مطرح نمی شود بلکه سعی می شود مفاهیم به شکل ساده و قابل فهم بیان شود اما تمام تلاش این است تا بستری مهیا شود که ادامه پیاده سازی رویکرد موردنظر و تکامل مفاهیم مرتبط با آن تحقق یابد.
دراین مرحله بیشتر بر بسترسازی موردنظر توجه جدی می شود تا پرداختن به جزئیات. که اگر این بستر فراهم نشود، مفاهیم موردنظر عقیم و نازا می شوند.
مرحله دوم: در این مرحله وقتی بستر و موضوعات مرتبط با رویکرد موردنظر در یک سطح قابل فهم، مهیا شد، سعی می کنند، وارد عمق آن شوند و به شناسایی جزئیات رویکرد بپردازند. دراین حالت رویکرد در بستر مهیا شده صیقل داده مــی شود تا این رویکرد از یک سو وضعیـت اقتصـادی و شرایط کســـب و کار را بهبود بخشد و ازسوی دیگر این مفاهیم و رویکردها در راستای تحقق آرزوهای انسانی و نهادینه کردن ارزشهای محوری انسانی – اجتماعی به کار گرفته شود به این دلیل در برخورد با هر رویکرد، یک نگاه قبلی یا پیشین وجود دارد که به آن دیدگاه سنتی گفته می شود و یک نگاه جدید و روبه جلو که به دیدگاه آینده نگر معروف است.

با این توصیف مقوله مسئولیتهای اجتماعی شرکتها (CSR) هم از این قاعده مستثنی نیست. از نگاه پیشین یا رویکرد سنتی&، مسئولیت اجتماعی شرکت تنها و تنها افزایش سود است تا جایی که فقط در چارچوب قواعد بازی باقی بماند. یا تا جایی که درگیر رقابت آزاد بدون کلاهبرداری و فریب کاری باشد.

اما طرفداران دیدگاه آینده نگر معتقدند، «ما همانطور که استراتژی هایمان را در سراسر جهان دنبال می کنیم، مسئولیتی اجتماعی و محیطی را نیز می پذیریم، این مسئولیت شامل ترویج یک اقتصاد پایدار و درک پاسخگویی ماست درقبال اقتصادها، محیط ها و جوامعی که ما در سراسر جهان در آنها به کسب و کار مشغولیم». شاید بتوان نتیجه گرفت که برخلاف دیدگاه سنتی، وظیفه شرکتها و سازمانها تنها کسب سود و سودرسانی نیست بلکه تمام شرکتها و سازمانها در قبال محیط و فضای کسب و کار خود چه در منطقه و چه جهان، مسئولیتهایی دارند. آنها باید سعی کنند تا به توسعه همه جانبه اقتصادی برای خود، کشورشان و توسعه پایدار جهانی دست یابند. نباید فراموش شود که کسب و کار به دنبال بازسازی و توسعه محیط، رشد می یابد پس باید فضا و محیط کسب و کار خود را خوب بشناسید. محیط زیست خوب، بازار خوب و دولت خوب، شاخصهای مهمی هستند که اگر بهینه باشند، فضا و محیط کسب و کار خوب نیز حاصل می شود. در اینجا یک پرسش مطرح است و آن اینکه آیا (CSR) یا مسئولیتهای اجتماعی شرکتها در اصول اخلاقی&، گزارشهای اجتماعی، نشانه های اجتماعی، جهانی شدن، زنجیره تامین، اخلاقیات و اعتبار شرکتها، خلاصه می شود؟ باید گفت که این موارد تنها ده درصــــد از بالای کوه یخی است که دیده می شود اما نود درصد بقیه این کوه یخ که در زیر آب قرار دارد، درگیر شدن در رویکردی است که ازطریق فراتر رفتن داوطلبانه از الزامات قانونی ازطریق طرح پیشنهاد برای داشتن تعاملی منصفانه با ذینفعان در خلال داشتن گفتمان با آنها شکل می گیرد. این رویکرد شامل کارآفرینان، شرکتهای کوچک، متوسط و بزرگ می شود. منظور از فراتر رفتن از الزامات قانونی یعنی اینکه نه تنها بایستی مسئولیتهای اجتماعی خود را انجام دهند بلکه باید وظایف شهروندی نیز انجام شود. مانند پرداخت مالیات و حفظ مسایل زیست محیطی که اگر بازهم فراتر برویم می توان به مواردی چون ساختن مدرسه یا ایجاد امکانات عالی برای نیازمندان جامعه اشاره کرد. در این باره سازمانها بایستی در توسعه همه جانبه ملی سهیم شوند و در راه توسعه جهانی گام بردارند.

ادامه سایه روشنهایی از مسئولیت پذیری : مسئولیت اجتماعی شرکتها با خرید و دانلود

مطالعه بیشتر