کتاب اورازان سفرنامه ای است از جلال آل احمد نویسنده معاصر کشورمان. «اورازان»  در وصف روستای پدری نویسنده است.اورازان روستایی واقع در بخش بالاطالقان، شهرستان طالقان در استان البرز است.

معرفی و دانلود کتاب

اورازان

نویسنده:

جلال آل احمد

معرفی کتاب اورازان نوشته ی جلال آل احمد:

کتاب اورازان سفرنامه ای است از جلال آل احمد نویسنده معاصر کشورمان. «اورازان»  در وصف روستای پدری نویسنده است.اورازان روستایی واقع در بخش بالاطالقان، شهرستان طالقان در استان البرز است.  روستایی کوهستانی از تمدن شهری دور افتاده‌ ای است در منتهای شرقی کوهپایه‌های طالقان که نه ‌تنها از دبستان و ژاندارمری و بهداری در آن خبری نیست، بلکه اغلب اهالی هنوز با سنگ چخماق و «قو» چپق‌ های خودشان را آتش می‌کنند و برای روشن‌ کردن اجاق‌ها و تنورها از چوب‌هایی که پنج ‌شش برابر یک چوب کبریت بلندی دارد و سر آن آغشته به گوگرد است استفاده می‌کنند.  آل احمد در مدت اقامت خود در اورازان به طور کامل با آداب و رسوم مردم آنجا آشنا شده است. او طوری مراسم مرگ و میر و عروسی را توصیف می کند که گویی سال ها  در آنجا می زیسته و در مراسم حضور داشته است. به طور مثال و درباره یکی از خاطراتش می گوید: ” داماد آنچنان قند را به طرف خانواده عروس پرتاب کرد که اگر به سر کسی می خورد حتما می شکست.”

بخشی از متن کتاب اورازان از جلال آل احمد:

گرچه در عرف و سیاست و فرهنگ و مطبوعات معاصر مملکت ما یک ده در هیچ مورد به‌هیچ حساب نمی‌آید ولی به هر صورت هسته اصلی تشکیلات اجتماعی این سرزمین و زمینه اصلی قضاوت درباره تمدن آن همین دهات پراکنده است که نه کنجکاوی متتبعان را می‌انگیزد و نه حتی علاقه‌مندی خریداران را و سیاستمداران و صاحبان امر را. چرا گاهی اتفاق افتاده است که مستشرقی یا لهجه‌شناسی به‌عنوان تحقیق در لهجه دورافتاده‌ای سری به دهات هم زده است و مجموعه‌ای نیز گردآورده است ولی غیر از آنچه مربوط به موردعلاقه اوست، نه از مردم این دهات و نه از آداب‌ورسوم‌شان و نه از وضع معیشتشان چیزی در این‌گونه مجموعه‌ها می‌توان یافت بسیار گذرا و سرسری است.

اما معصوم زاده روی تپه کوچکی قرار گرفته است و رو به قبله آن نیز قبرستان کوچکی در دامنه تپه هست، غیر از قبرستان بزرگ ده که مجزا است و سراغش خواهم رفت. سمت غرب امامزاده حمام ده است و بعد خانه ها و فاصله حمام با این تپه نهر کوچکی است که از آب چشمه ی بالای حسینیه زمزمه ای دارد.

دورتا دور معصوم زاده ایوانی است با ستون های چوبی و در میان بنای گرد مقبره است.

قطر گردی مقبره از بیرون نزدیک به شش متر و از درون مفبره چهارمتر است.

دیوار ضخیم و سفید شده ی مقبره نشان می دهد که از گل و سنگ بنا شده است…

مروری بر کتاب اورازان نوشته ی جلال آل احمد:

آل احمد در این کتاب سعی کرده است با صرف دقتی که کمی از حد متعارف آن بیشتر است، یک ده دور افتاده را با تمام مشخصات آن ببیند و از آنچه دیده است مجموعه مختصری فراهم بیاورد؛ تکاپوی زندگی روزمره مردم آن ده و نشان بدهد که موضوع هر چقدر خلاصه تر و حقیرتر باشد، مجال دقت و تحقیق گشاده تر خواهد بود.

اورازان کتابی است که از یازده قسمت تشکیل شده است که در هر قسمت نویسنده بخشی از ابعاد روستا را به توصیف و تصویر کشیده است. ابتدا جلال موقعیت جغرافیایی ده را همراه با نقشه به صورت مبسوط، شرح می دهد. این توصیف مبسوط به گونه ای است که خواننده ده را پیش رویش مجسم می کند و گویی سالهاست که آنجا را می شناسد. سپس وضع عمومی ده را بیان می کند. از وضعیت دام ها در فصل زمستان و تابستان گرفته تا درآمد روستائیان، شکل ظاهری منازل، وسیله حمل و نقل، بده و بستان روستائیان، شکل لباس مردم، وضع بهداشت، انواع سوخت و… حتی از توصیف وضع ظاهری زنان و مردان نیز فروگذار نکرده است. مثلا آنجا که در صفحه ۱۲ می گوید: “مردان روی هم رفته بلند  قامتند و پرکار و آفتاب سوخته و زود به پیری نشسته و زن ها نیز از حد متوسط زیبایی چیزی کمتر دارند. ولی گاهی چنان زیبایی نادری دارند که چشم را خیره می کند.”

در ادامه جلال مسائل مذهبی روستا را بیان می کند و در این راستا به امامزاده معصوم اشاره می کند که مقبره دو معصوم زاده است و به توصیف موقعیت مکانی و شکل ظاهری و منشاء تاریخی آن می پردازد.  مردم طبق روایتی، آن دو معصوم را اجداد خود می دانند که از مدینه به این دیار آمده و با معجزه ای که از سوی آن ها رخ داد؛ اورازان و دو شهر دیگر را به آن ها بخشیدند و خود نیز که پیش از آن غیر مسلمان (گبر) بودند، مسلمان شده اند. به همین دلیل است که اورازان دهی سیدنشین است و در مناطق اطراف به همین جهت شهرت دارد. سپس آل احمد به توصیف آب و هوای روستا می پردازد. بطوریکه منابع آب، منابع مصرف آن، آب مورد استفاده حیوانات و… را با شرح و بسط بیان می کند و از هیچ نکته ای در این زمینه حتی جزئیات تونل کاریز نیز کوتاهی نکرده است. او فانوس به دست وارد کاریز شده و هر آنچه دیده و یا لمس کرده را چنان توصیف می کند که خواننده احساس می کند خود از کاریز دیدن کرده است.

جملاتی از کتاب اورازان نوشته ی جلال آل احمد:

مطالعه بیشتر