همه چیز درمورد بودجه و روشهای تنظیم بودجه

فهرست مطالب متن اصلی:
- روشهای تنظیم بودجه
- روشهای برآورد و تنظیم درآمدها
- روش سال ما قبل آخر
- روش حد متوسطه ها
- روش پیش بینی مستقیم
- روش سنجیده منظم
- روشهای برآورد هزینه ها ( طرف دیگر بودجه )
- مراحل تهیه و تنظیم بودجه متداول
- بودجه ریزی افزایشی
- بودجه برنامه ای
- بودجه عملیاتی
- مقایسه بودجه برنامه ای و بودجه عملیاتی
- مزایای اندازه گیری کار
- روشهای برآورد هزینه در بودجه عملیاتی
- نظام بودجه بندی طرح و برنامه
- بودجه بندی بر مبنای صفر
- بودجه ریزی بر مبنای هدف
هنر تنظیم بودجه: راهنمای جامع مدیریت درآمد و هزینه
آیا تا به حال به اهمیت بودجهریزی دقیق فکر کردهاید؟ بودجه، ستون فقرات هر سازمان یا دولت است که شامل دو روی مهم: درآمد و هزینه. برآورد نادرست این ارقام نه تنها بیفایده است، بلکه میتواند خسارات جبرانناپذیری به بار آورد. بودجهنویسی، نوعی برنامهریزی است که نیازمند استحکام و دقت بالاست. با پیشرفت علم و فناوری، روشهای نوینی برای پیشبینی درآمدها و برآورد هزینهها ابداع شدهاند که روزبهروز اهمیتشان بیشتر میشود. در ادامه، به تشریح این روشها میپردازیم تا شما را در مسیر مدیریت مالی هوشمند یاری کنیم.
رمزگشایی از درآمدها: روشهای نوین پیشبینی
پیشبینی درآمدها، مرحلهای کلیدی در فرایند بودجهبندی است. حجم و برنامههای دولت بیش از آنکه متأثر از نیازهای عمومی باشد، بازتابی از منابع در دسترس است. این کار یک فرایند فنی و دقیق است که باید با توجه به وضعیت اقتصادی خاص، از ترکیب چند روش بهره برد. چهار روش اصلی برای پیشبینی و تنظیم درآمدها عبارتند از:
روش سال ماقبل آخر: سادگی با اندکی فاصله
این روش، قدیمیترین شیوه (مربوط به سال ۱۸۲۳ در فرانسه) است که در آن، درآمدهای قطعی سال مالی گذشته (ماقبل سال جاری) ملاک عمل قرار میگیرد. برای مثال، جهت پیشبینی درآمد سال ۱۳۸۰، از درآمدهای سال ۱۳۷۸ استفاده میشود.
- مزایا: چون ارقام وصول شده قطعی هستند، بودجه از تعادل و استحکام بالایی برخوردار میشود.
- معایب: وجود یک سال فاصله (در مثال بالا، سال ۱۳۷۹ نادیده گرفته میشود) و عدم انعکاس اوضاع و احوال اقتصادی جدید، از معایب این روش است.
روش حد متوسطهها: گامی به سوی واقعیت با میانگینگیری
این روش که در سال ۱۸۸۳ در فرانسه معمول شد، با محاسبه متوسط افزایش یا کاهش درآمدها در یک دوره زمانی قبلی (معمولاً سه تا پنج سال)، درآمد سال آینده را پیشبینی میکند. مثلاً، برای مالیات مستقیم، متوسط درصد تغییرات درآمد طی ۱۰ سال گذشته محاسبه و به درآمد سال ماقبل آخر اضافه میشود.
- مزایا: تلاش برای در نظر گرفتن روندهای تاریخی.
- معایب: عدم قطعیت در تحقق پیشبینیها به دلیل وابستگی به وقایع گذشته و عدم انطباق کامل با شرایط کنونی.
روش پیشبینی مستقیم: تخصص و تجربه در خط مقدم
در این روش که پس از جنگ جهانی دوم گسترش یافت، کارشناسان با مطالعه و تجزیه و تحلیل گرایشهای اقتصادی، مبالغ وصول شده گذشته و سایر اطلاعات، تأثیر عوامل گوناگون بر انواع درآمدها را سنجیده و با تکیه بر تخصص و تجارب خود، به پیشبینی درآمد دوره آتی میپردازند. اوضاع و احوال اقتصادی با استفاده از روشهای آماری دقیق بررسی شده و پیشبینیها با توجه به سیاستهای اقتصادی دولت انجام میشود.
روش سنجیده منظم: دقت علمی در پیشبینی
این روش (معمول از سال ۱۹۵۲ در فرانسه با ضریب خطای ۱%)، از فنون و فرمولهای آماری پیشرفته نظیر تجزیه و تحلیل همبستگی، سریهای زمانی و محاسبه کششپذیری بهره میبرد. ارتباط بین وصول مالیاتها و منابع درآمد در دورههای مشخص اقتصادی مطالعه شده و بر اساس آن، با توجه به پیشبینی وضعیت اقتصادی آتی، میزان درآمدها پیشبینی میشود.
- مزایا: دقت بسیار بالا و حداقل کردن خطا.
- معایب: نیاز به آمار دقیق و کامل، که ممکن است در کشورهایی با ضعف آماری دشوار باشد.
مدیریت بهینه هزینهها: نگاهی به رویکردهای بودجهریزی
برآورد هزینهها، روی دیگر سکه بودجه است که نیازمند رویکردهای متفاوت و دقیق است. در ادامه به شیوههای رایج در تنظیم هزینهها میپردازیم:
بودجهریزی متداول (سنتی): کنترل بر اساس اقلام هزینه
بودجه متداول، اعتبارات هر سازمان دولتی را به تفکیک فصول و موارد هزینه (مانند حقوق، اجاره، خرید کالا) مشخص میکند. در این روش، نوع و ماهیت هزینه مشخص است، اما هدف یا برنامهای که این هزینه برای آن انجام شده، معلوم نیست.
- مزایا: ارتباط نزدیک با حسابداری دولتی و امکان اعمال کنترل بودجهای مناسب.
- معایب: عدم شفافیت در اهداف، انعطافپذیری پایین در اجرای بودجه و عدم بررسی دقیق تغییرات حجم کار.
- مراحل:
- شناسایی کامل وضعیت موجود: شامل اموال، هزینهها (پرسنلی، اداری، سرمایهای)، اطلاعات استخدام کارکنان، درآمدها و اطلاعات ارزی.
- پیشبینی نیازها: برآورد نیازهای سازمان برای سال بودجه.
- تبدیل نیازها به ارزش پولی: ارزیابی مالی نیازها بر اساس قوانین، مقررات و تغییرات قیمت.
بودجهریزی افزایشی: گامهای کوچک و محافظهکارانه
این روش بر اساس تغییرات جزئی در تصمیمگیریهای قبلی بنا شده است. بودجه سال گذشته به عنوان پایه در نظر گرفته شده و تنها افزایش سالانه بر اساس عواملی چون تورم، تغییر حجم عملیات و وظایف جدید دولت اعمال میشود. این شیوه برای کاهش پیچیدگی بودجهنویسی سالانه ابداع شده است.
بودجه برنامهای: بودجهای هدفمند و عملیاتی
بودجه برنامهای، اعتبارات سازمانهای دولتی را بر اساس وظایف، برنامهها و فعالیتهای آنها پیشبینی میکند. در این روش، مشخص میشود که دولت چه اهدافی دارد و برای دستیابی به آنها، چه برنامهها و فعالیتهایی را با چه میزان اعتبار باید انجام دهد. این نوع بودجه که اولین بار در سال ۱۹۴۹ توسط کمیسیون هوور مطرح شد، به جای صرف اقلام هزینه، بر خروجیها و نتایج تمرکز دارد.
- مزایا:
- شناخت ماهیت وظایف: شفافیت در مورد اهداف و عملیات.
- تسهیل تصمیمگیری: امکان ارزیابی ارتباط هزینهها با عملیات.
- بهبود کنترل و مدیریت: ارزیابی آسانتر عملکرد و جلوگیری از دوبارهکاریها.
- اولویتبندی منابع: تخصیص هدفمند اعتبار به برنامهها.
بودجه عملیاتی: گام نهایی در دقت و کنترل
بودجه عملیاتی، مرحله پیشرفتهتری از بودجه برنامهای است که بر اساس وظایف، عملیات و پروژهها تنظیم میشود. در این روش، علاوه بر تفکیک اعتبارات، حجم عملیات و هزینههای اجرایی نیز با استفاده از روشهایی مانند حسابداری قیمت تمام شده و اندازهگیری کار، محاسبه و اندازهگیری میشوند.
- تفاوت با بودجه برنامهای: بودجه عملیاتی بر اندازهگیری دقیق حجم عملیات و محاسبه هزینه هر واحد از فعالیتها تمرکز دارد و کنترل عملکرد واحدها و کارکنان را نیز در بر میگیرد.
- مزایای اندازهگیری کار:
- دقیقتر شدن ارقام پیشبینی شده.
- ایجاد نوعی کنترل خودکار در اجرای برنامهها.
- روشهای برآورد هزینه:
- قیمت تمام شده: مناسب برای موسسات تجاری دولتی.
- هزینه عوامل تشکیلدهنده کار: محاسبه هزینههای یک واحد عملیاتی پس از اطمینان از حداکثر استفاده از عوامل.
نظام بودجهبندی طرح و برنامه (PPBS): رویکردی سیستمی و بلندمدت
PPBS که در دهه ۱۹۶۰ توسط وزارت دفاع آمریکا معرفی شد، تلاش میکند تا بودجهبندی را با برنامههای کلی و بلندمدت دولت تلفیق کند. این نظام بر بررسی و ارزیابی طرحها، برنامهها و پروژهها در یک قالب کلی و با نگاهی سیستمی تأکید دارد. امکان مقایسه پروژهها و برنامهها و انتخاب اثربخشترین آنها برای دستیابی به اهداف کلی، از ویژگیهای بارز PPBS است.
- مزایا:
- نهادینه کردن تجزیه و تحلیل: تاکید بر تحلیل مطلوبیت نهایی، هزینه-فایده و سایر فنون.
- دیدگاه بلندمدت: ارزیابی بودجه یک ساله در چارچوب طرحهای بلندمدت.
- تمرکز بر ستادهها: محور اصلی بحث، اهداف و نتایج نهایی است.
- بهینهسازی منابع: انتخاب بهترین، ارزانترین و سریعترین راه برای دستیابی به اهداف.
بودجهبندی بر مبنای صفر (ZBB): هر ریال نیازمند توجیه
ZBB نقطهمقابل بودجه افزایشی است. در این روش، هزینهها از صفر شروع میشوند و هر فعالیت یا برنامه باید به طور کامل و مستدل توجیه شود. این رویکرد که پیتر فایر در سال ۱۹۷۳ آن را توصیف کرد، مدیریت را ملزم میکند تا برای هر ریال مصرفی دلیل منطقی ارائه دهد.
- مزایا:
- توجیه کامل فعالیتها: شفافیت در مورد لزوم ادامه یا توقف فعالیتها.
- مشارکتپذیری: دخیل کردن تمام افراد مرتبط با بودجه.
- معیارهای مقایسهای: ارزیابی روشن و بدون ابهام از شقوق مختلف.
- حذف فعالیتهای با اولویت پایین: حذف مطمئن هزینههای غیرضروری.
- معایب: افزایش حجم کارهای دفتری و احتمال تضعیف روحیه مدیران. به همین دلیل، استفاده از آن نسبت به گذشته کمتر شده است.
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- پسورد تمامی فایل ها www.bibliofile.ir است.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
- در صورتی که این فایل دارای حق کپی رایت و یا خلاف قانون می باشد ، لطفا به ما اطلاع رسانی کنید.
هنوز هیچ نقد و بررسی وجود ندارد.