در حکومت کنترل‌گر این کتاب، حتی حرف‌ها هم باید طبق اصول و قواعد بیان شود. مردم باید از جملاتی قراردادی استفاده کنند و حتی برای بیان احساساتشان از همان جملاتی استفاده کنند که برایشان در نظر گرفته است. تاجایی که یکی از مراسم‌های اجباری در شب‌نشینی‌های خانوادگی این است که بچه‌ها از احساساتشان حرف بزنند و این درحالی است که یوناس واقعا گاهی دوست ندارد به اجبار از حسی که دارد صحبت کند. ادب و نزاکت یکی از اصول جامعه است. مثلا با این که فقط یوناس و یک کودک پنج ساله‌ی دیگر چشمانی روشن دارند، چیزی است که توجه کردن به آن منع قانونی ندارد. اما توجه به تفاوت‌های دیگران، خلاف ادب و نزاکت است. وقتی هم کسی کار اشتباهی انجام می‌دهد، باید طبق جملاتی قراردادی از دیگران عذرخواهی کند و جواب همه همیشه یک چیز است و کسی نمی‌تواند از کلمات دیگری استفاده کند. حتی ناسزا هم از پیش تعیین شده است که به‌ندرت پیش می‌آید کسی از آن استفاده کند. مردم در توصیف افرادی که آموزش ندیده‌اند یا رفتارهای ناخوشایندی از خود نشان می‌دهند، از صفت «حیوان» استفاده می‌کنند. نویسنده همین‌جا تلنگر سنگینی به خواننده می‌زند. جایی می‌رسد که انسان خود را آن‌قدر «اشرف مخلوقات» می‌بیند که برای موجودات دیگر هیچ جایگاه و احترامی قائل نیست. جز این که از نام آن‌ها برای تحقیر و ناسزا به انسان‌های بدرفتار استفاده می‌کند. هنگامی که «لی‌لی» خواهر هشت ساله‌ی یوناس اسم اسب آبی را از زبان پدرش می‌شنود، آن‌قدر برایش عجیب است که به آن می‌خندد و آن را پیش خود تکرار می‌کند. یکی از تکان‌دهنده‌ترین و تاثیرگذارترین بخش‌های این کتاب، لحظه‌ای است که یوناس حس مرگ و از دست دادن را تجربه می‌کند و از این حجم درد و رنج برای انسان، ذهنش فلج می‌شود و به خود می‌پیچد. بعدتر در خاطراتی که بخشنده به او القا می‌کند، یوناس پدرش را می‌بیند که با آرامش و خیلی معمولی نوزادی را می‌کشد. او حالا آن‌قدر از دانستن این همه واقعیت‌های آزاردهنده به تنگ آمده که کم‌کم تبدیل به فردی هنجارشکن و درنظر دیگران عجیب و غریب می‌شود.