مدل قیمت گذاری آربیتراژ

تحقیق اماده درباره مدل قیمت گذاری آربیتراژ شامل مباحث:نظریه ها،آزمون های CAPM ،مفروضات APT،تعیین ویژگیهای اوراق بهادار،بازار سرمایه ایران، اثر ژانویه،مدیریت سرمایه گذاری پیشرفته

خلاصه فایل:

1. مدل قیمت‌گذاری آربیتراژ (APT)

    

   این مقاله به معرفی و بررسی مدل قیمت‌گذاری آربیتراژ (Arbitrage Pricing Theory – APT) می‌پردازد، که به عنوان جایگزینی برای مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) مطرح شده است. در حالی که CAPM بر مبنای تحلیل میانگین-واریانس و مفروضات محدودکننده عمل می‌کند، APT با اتکا به مفروضات کمتر و رویکرد چندعاملی، تلاش می‌کند تا قیمت‌گذاری دارایی‌ها را با دقت بیشتری توضیح دهد.

    

   مقدمه‌ای بر APT

    

   • تعریف آربیتراژ: آربیتراژ به معنای کسب سود بدون ریسک از طریق قیمت‌گذاری نادرست اوراق بهادار است. مدل APT بر این فرض استوار است که در یک بازار کارا، فرصت‌های آربیتراژ به سرعت از بین می‌روند و تمامی دارایی‌ها در یک “فوق صفحه” چندبعدی قرار می‌گیرند.
   • مزایای APT نسبت به CAPM:
     • مفروضات کمتر: APT نیازی به فرض توزیع نرمال بازدهی یا تابع مطلوبیت درجه دوم ندارد.
     • رویکرد چندعاملی: APT فرض می‌کند که بازده اوراق بهادار تحت تأثیر چندین عامل سیستماتیک قرار دارد، برخلاف CAPM که تنها یک عامل (بازار) را در نظر می‌گیرد.
     • قابلیت اعتباربخشی تجربی: حامیان APT معتقدند که این مدل می‌تواند به صورت تجربی معتبر باشد.

    

   مفروضات APT

   برخلاف CAPM، APT تنها به سه فرض اصلی نیاز دارد:

   1. سرمایه‌گذاران ریسک‌گریز هستند و به دنبال حداکثر کردن ثروت خود هستند.
   2. سرمایه‌گذاران می‌توانند با نرخ بدون ریسک وام بگیرند یا وام بدهند.
   3. هیچ محدودیتی در بازار وجود ندارد (مانند هزینه‌های معاملاتی یا مالیات). به علاوه، دو فرض خاص دیگر نیز در APT وجود دارد:
   • توافق سرمایه‌گذاران بر تعداد و نوع عوامل مؤثر.
   • عدم وجود فرصت سود آربیتراژ بدون ریسک.

   استخراج مدل و عوامل مؤثر

   مدل APT می‌تواند برای حالت چندعاملی تعمیم یابد. این مقاله یک مدل دو عاملی را به عنوان نمونه تشریح می‌کند که در آن بازده مورد انتظار هر پرتفوی یا سهم، تابعی خطی از حساسیت آن به عوامل سیستماتیک است. در APT، عوامل (F) و حساسیت‌ها (β) نقش کلیدی دارند. عواملی که به صورت سیستماتیک بر بازدهی اوراق تأثیر می‌گذارند، باید مشخص شوند. این مقاله دو عامل رایج را پیشنهاد می‌کند:

   • عامل بازار: به دلیل ارتباط با CAPM و تأثیر آن بر بازده سهام.
   • عامل نقدشوندگی: سهام شرکت‌های بزرگ معمولاً نقدشوندگی بیشتری نسبت به شرکت‌های کوچک دارند، که این موضوع بر بازده آنها تأثیرگذار است.

   روش‌شناسی تخمین و آزمون APT

   یکی از مشکلات اصلی در آزمون APT، عدم تعریف دقیق عوامل اقتصادی یا ویژگی‌های شرکت‌ها است که بازده مورد انتظار را تحت تأثیر قرار می‌دهند. روش‌های تخمین و آزمون APT شامل موارد زیر است:

   • تحلیل عاملی: یک فن آماری برای تخمین همزمان عوامل (F) و بارهای عاملی (β) به منظور شناسایی حساسیت شرکت‌ها به عوامل مختلف. این روش به دلیل پیچیدگی ریاضی، تنها برای تعداد محدودی از اوراق بهادار قابل استفاده است.
   • تعیین ویژگی‌های اوراق بهادار: در این روش، ویژگی‌های تأثیرگذار بر بازده (مانند بتا، سود نقدی، اندازه شرکت) از قبل مشخص شده و قیمت بازاری آنها از طریق تحلیل رگرسیون تخمین زده می‌شود.
   • تعیین پدیده‌های اقتصادی: این رویکرد به جای ویژگی‌های شرکت، بر پدیده‌های کلان اقتصادی مانند تورم، ساختار نرخ بهره و تولید صنعتی به عنوان عوامل تأثیرگذار بر بازده تمرکز دارد.
   • تعیین پرتفوی‌های تأثیرگذار: این روش از مجموعه‌ای از پرتفوی‌ها (مانند پرتفوی سهام کوچک در مقابل سهام بزرگ) برای نمایش عوامل تأثیرگذار استفاده می‌کند.

   آزمون‌های تجربی APT

   اولین آزمون‌های APT توسط گهر (۱۹۷۸) و راس و رول (RR) در سال ۱۹۸۰ انجام شد. نتایج RR نشان داد که حداقل ۳ و احتمالاً ۴ عامل در قیمت‌گذاری دارایی‌ها مهم هستند، از جمله تورم، تولید صنعتی و نرخ بهره. با این حال، نتایج آزمون‌های تجربی هنوز کاملاً قطعی نیستند و شواهد در رد یا تأیید کامل این مدل وجود ندارد.

   APT و بازار سرمایه ایران

   این مقاله به یک تحقیق در سال ۱۳۷۹ در بورس اوراق بهادار تهران اشاره می‌کند که نشان داد دو عامل کلان اقتصادی، حدود ۲۶ درصد از نوسانات نرخ بازده اوراق بهادار را در دوره ۱۳۷۱ تا ۱۳۷۶ توضیح می‌دهند. این تحقیق همچنین فرض وجود رابطه خطی بین بازده مورد انتظار و ریسک را تأیید کرد.

   APT در مقایسه با CAPM

    

   • برخلاف CAPM که یک مدل تک‌عاملی است، APT یک مدل چندعاملی است که چندین عامل ریسک سیستماتیک را در نظر می‌گیرد.
   • تحقیقاتی مانند برمیستر و مک‌الروی نشان دادند که APT در توضیح رابطه ریسک-بازده خارج از پدیده “اثر ژانویه” عملکرد بهتری نسبت به CAPM دارد.

   نتیجه‌گیری

   مدل APT یک چارچوب منعطف و شهودی برای قیمت‌گذاری دارایی‌ها فراهم می‌کند که با اتکا به مفروضات کمتر نسبت به CAPM، تلاش می‌کند تا منابع ریسک سیستماتیک را بهتر توضیح دهد. با این حال، عدم تعریف دقیق عوامل و پیچیدگی‌های روش‌های تخمین و آزمون، همچنان از چالش‌های اصلی این مدل محسوب می‌شود. تحقیقات در این زمینه نشان می‌دهند که عوامل مختلفی مانند تورم، تولید صنعتی و نقدشوندگی بر بازده اوراق بهادار تأثیرگذارند و APT می‌تواند ابزار مفیدی برای تحلیل آنها باشد.

   APT و CAPM می‌توانند با یکدیگر سازگار باشند، اما APT نسبت به CAPM مفروضات کمتری دارد.

مطالعه بیشتر